Angiografia, aspirowanie, jonoforeza – to tylko nieliczne przykłady procedur medycznych, których nazwa dla osoby nieposiadającej specjalistycznego wykształcenia brzmią zupełnie obco i niezrozumiale. Jednak lekarz lub inna osoba zajmująca się wykonywaniem danych procedur, w mgnieniu oka jest w stanie rozpoznać jakie czynności kryją się pod niecodzienną nazwą. Aby pacjent rozumiał swój stan i podejmowane wobec niego czynności, musi usłyszeć stosowne wyjaśnienia od swojego lekarza. Zgodnie z prawem każdy pacjent ma prawo do informacji na temat swojego stanu zdrowia i do wyrażenia zgody na udzielenie określonych świadczeń zdrowotnych lub odmowy takiej zgody. Co zrobić w sytuacji, gdy naszym zdaniem lekarz niewystarczająco poinformował nas o stanie zdrowia i planowanym leczeniu?
Na czym polega obowiązek informacyjny?
Obowiązek udzielenia odpowiedniej informacji na temat stanu zdrowia i podejmowanych środkach leczniczych jest jednym z podstawowych obowiązków lekarza, nieodłącznie związanym z prowadzeniem każdej terapii. Oczywiście zdawkowe poinformowanie pacjenta nie jest wypełnieniem tego obowiązku. Lekarz powinien wyjaśnić swojemu pacjentowi stan jego zdrowia oraz przebieg zabiegu, który chce wykonać w sposób jasny i zrozumiały – proporcjonalnie do jego wieku, wiedzy i doświadczenia. Jest to szczególnie istotne w sytuacji, w której konieczna jest zgoda pacjenta na przeprowadzenie zabiegu albo badania. Celem poinformowania pacjenta jest umożliwienie mu podjęcia świadomej decyzji, co do zgody na ich przeprowadzenie. Jeżeli pacjent wyraża zgodę nie będąc odpowiednio zaznajomionym z przebiegiem procedury medycznej i możliwymi konsekwencjami, czynność ta jest bezskuteczna, a tym samym działania lekarza bezprawne.
Obowiązek informacyjny a zadośćuczynienie
Zgodnie z ustawą o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, w razie zawinionego naruszenia praw pacjenta sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Jak wskazuje mecenas z Ośrodka Pomocy Poszkodowanym Prawa Pacjenta – W przypadku dochodzenia roszczeń z tytułu naruszenia praw Pacjenta, wystarczające jest wykazanie zawinionego zachowania personelu, które naruszyło te prawa. Nie ma znaczenia, czy jest to wina umyślna, czy nieumyślna. Stąd też – skoro obowiązek informacyjny jest jednym z praw pacjenta – w przypadku nieudzielenia przez lekarza pełnej i zrozumiałej informacji o naszym stanie zdrowia lub podejmowanych zabiegach, mamy prawo domagać się zadośćuczynienia. Zgodnie z prawem możemy żądać, dla siebie lub na wskazany przez nas cel społeczny, odpowiedniej sumy pieniężnej i podjęcia środków niezbędnych do usunięcia skutków naruszenia.
Warto pamiętać, że nie tylko błąd w sztuce medycznej jest okolicznością, kiedy możemy domagać się zadośćuczynienia od zakładu opieki zdrowotnej. Również zaniedbanie przez lekarza obowiązku dokładnego poinformowania pacjenta o jego stanie zdrowia daje taką możliwość. Skorzystanie z niej jest jedną z dróg dochodzenia swoich praw.
